قالَ مَولانَا المُجتَبَی صَلَواتُ اللهِ عَلَیهِ:
أَیُّهَا النَّاسُ! أَنَا أُخْبِرُکُمْ عَنْ أَخٍ لِی کَانَ مِنْ أَعْظَمِ النَّاسِ فِی عَیْنِیوَ کَانَ الَّذی عَظَّمَهُ فِی عَیْنِی صِغَرَ الدُّنْیَا فِی عَیْنِهِ کَانَ خَارِجاً مِنْ سُلْطَانِ بَطْنِهِ فَلَا یَشْتَهِی مَا لَا یَجِدُ وَ لَا یُکْثِرُ إِذَا وَجَدَ کَانَ خَارِجاً مِنْ سُلْطَانِ فَرْجِهِ فَلَا یَسْتَخِفُّ لَهُ عَقْلَهُ وَ لَا رَأْیَهُ کَانَ لَا یَتَشَهَّى وَ لَا یَتَسَخَّطُ وَ لَا یَتَبَرَّمُ کَانَ أَکْثَرَ دَهْرِهِ صامِتاً فَإِذَا قَالَ بَذَّ الْقَائِلِینَ وَ نَقَعَ غَلیلَ السّائِلینَ کَانَ لَا یَدْخُلُ فِی مِرَاءٍ وَ لَا یُشَارِکُ فِی دَعْوَى وَ لَا یُدْلِی بِحُجَّةٍ حَتَّى یَرَى قَاضِیاً وَ کَانَ لَا یَغْفُلُ عَنْ إخوانِهِ وَ لَا یَخُصُّ نَفْسَهُ بِشَیْءٍ دُونَهُمْ کَانَ ضَعِیفاً مُسْتَضْعَفاً فَإِذَا جَاءَ الْجِدُّ کَانَ لَیْثاً عَادِیاً کَانَ لَا یَلُومُ أَحَداً فِیمَا یَقَعُ الْعُذْرُ فِی مِثْلِهِ حَتَّى یَسمَعَ اعْتِذَارَهُ کَانَ یَفْعَلُ مَا یَقُولُ وَ یَفْعَلُ مَا لَا یَقُولُ کَانَ إِذَا عَرَضَ لَهُ أَمْرَانِ لَا یَدْرِی أَیُّهُمَا أَقرَبُ إلَی رَبِّهِ نَظَرَ إِلَى أَقْرَبِهِمَا إِلَى الْهَوَى فَخَالَفَهُ کَانَ لَا یَشْکُو وَجَعاً إِلَّا عِنْدَ مَنْ یَرْجُو عِنْدَهُ الْبُرْءَ وَ لَا یَسْتَشِیرُ إِلَّا مَنْ یَرْجُو عِنْدَهُ النَّصِیحَةَ کَانَ لَا یَتَشَکَّى وَ لَا یَنْتَقِمُ وَ لَا یَغْفُلُ عَنِ الْعَدُوِّ کَانَ إِذَا جَامَعَ الْعُلَمَاءَ عَلَى أَنْ یَسْتَمِعَ أَحْرَصَ مِنْهُ عَلَى أَنْ یَقُولَ کَانَ إِذَا غُلِبَ عَلَى الْکَلَامِ لَمْ یُغْلَبْ عَلَى السُّکُوتِ فَعَلَیْکُمْ بِمِثْلِ هَذِهِ الْأَخْلَاقِ الْکَرِیمَةِ إِنْ أَطَقْتُمُوهَا فَإِنْ لَمْ تُطِیقُوهَا کُلَّهَا فَأَخْذُ الْقَلِیلِ خَیْرٌ مِنْ تَرْکِ الْکَثِیرِ وَ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ.أَیُّهَا النَّاسُ! أَنَا أُخْبِرُکُمْ عَنْ أَخٍ لِی کَانَ مِنْ أَعْظَمِ النَّاسِ فِی عَیْنِی<**...ادامه مطلب**>وَ کَانَ الَّذی عَظَّمَهُ فِی عَیْنِی صِغَرَ الدُّنْیَا فِی عَیْنِهِ کَانَ خَارِجاً مِنْ سُلْطَانِ بَطْنِهِ فَلَا یَشْتَهِی مَا لَا یَجِدُ وَ لَا یُکْثِرُ إِذَا وَجَدَ کَانَ خَارِجاً مِنْ سُلْطَانِ فَرْجِهِ فَلَا یَسْتَخِفُّ لَهُ عَقْلَهُ وَ لَا رَأْیَهُ کَانَ لَا یَتَشَهَّى وَ لَا یَتَسَخَّطُ وَ لَا یَتَبَرَّمُ کَانَ أَکْثَرَ دَهْرِهِ صامِتاً فَإِذَا قَالَ بَذَّ الْقَائِلِینَ وَ نَقَعَ غَلیلَ السّائِلینَ کَانَ لَا یَدْخُلُ فِی مِرَاءٍ وَ لَا یُشَارِکُ فِی دَعْوَى وَ لَا یُدْلِی بِحُجَّةٍ حَتَّى یَرَى قَاضِیاً وَ کَانَ لَا یَغْفُلُ عَنْ إخوانِهِ وَ لَا یَخُصُّ نَفْسَهُ بِشَیْءٍ دُونَهُمْ کَانَ ضَعِیفاً مُسْتَضْعَفاً فَإِذَا جَاءَ الْجِدُّ کَانَ لَیْثاً عَادِیاً کَانَ لَا یَلُومُ أَحَداً فِیمَا یَقَعُ الْعُذْرُ فِی مِثْلِهِ حَتَّى یَسمَعَ اعْتِذَارَهُ کَانَ یَفْعَلُ مَا یَقُولُ وَ یَفْعَلُ مَا لَا یَقُولُ کَانَ إِذَا عَرَضَ لَهُ أَمْرَانِ لَا یَدْرِی أَیُّهُمَا أَقرَبُ إلَی رَبِّهِ نَظَرَ إِلَى أَقْرَبِهِمَا إِلَى الْهَوَى فَخَالَفَهُ کَانَ لَا یَشْکُو وَجَعاً إِلَّا عِنْدَ مَنْ یَرْجُو عِنْدَهُ الْبُرْءَ وَ لَا یَسْتَشِیرُ إِلَّا مَنْ یَرْجُو عِنْدَهُ النَّصِیحَةَ کَانَ لَا یَتَشَکَّى وَ لَا یَنْتَقِمُ وَ لَا یَغْفُلُ عَنِ الْعَدُوِّ کَانَ إِذَا جَامَعَ الْعُلَمَاءَ عَلَى أَنْ یَسْتَمِعَ أَحْرَصَ مِنْهُ عَلَى أَنْ یَقُولَ کَانَ إِذَا غُلِبَ عَلَى الْکَلَامِ لَمْ یُغْلَبْ عَلَى السُّکُوتِ فَعَلَیْکُمْ بِمِثْلِ هَذِهِ الْأَخْلَاقِ الْکَرِیمَةِ إِنْ أَطَقْتُمُوهَا فَإِنْ لَمْ تُطِیقُوهَا کُلَّهَا فَأَخْذُ الْقَلِیلِ خَیْرٌ مِنْ تَرْکِ الْکَثِیرِ وَ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ.
(الکافی ج2 – مشکاة الأنوار – تحف العقول)(الکافی ج2 – مشکاة الأنوار – تحف العقول)
ای مردم! من شما را از برادری آگاه کنم که در چشمم از بزرگترین مردم بود. علّت اینکه در چشمم بزرگ جلوه نموده بود این بود که دنیا در چشم او کوچک بود.
او مغلوب شکمش نبود و آنچه را نمی یافت بدان میل پیدا نمی کرد و اگر می یافت از حد نمی گذراند او مغلوب آلتش نبود پس برای آن، نه خرد خود را و نه رأیش را سبک می کرد. نه هوسران بود نه خشمگین می شد و نه افسرده می گشت.
بیشتر روزگارش را صامت بود اما اگر سخن می گفت بر سخنرانان پیشی می گرفت و سائلین را سیراب می کرد. در هیچ ستیزه گری ای وارد نمی شد و در هیچ دعوایی شرکت نمی جست و تا قاضی ای نمی یافت حجت آوری نمی کرد. از برادرانش غافل نمی گشت و چیزی را از آنان باز نمی داشت و مخصوص خود نمی کرد. ضعیف و مستضعف می نمود و به هنگام پیکار شیر ژیان بود. کسی را به سبب کاری که در مثل آن پوزش می آورند سرزنش نمی کرد تا عذرش را بشنود. آنچه می گفت انجام می داد و آنچه را نمی گفت نیز انجام می داد. هر گاه با دو کار رویاروی می شد و نمی دانست کدام یک از آنها موجب قرب خدای متعال است می نگریست که کدام یک به هوای نفس، نزدیک تر است پس با آن مخالفت می کرد. از هیچ دردی شِکوه نمی کرد مگر نزد کسی که امید بهبودیش را نزد او داشت و جز با کسی که از او امید نصیحت خواهی داشت مشورت نمی کرد. شکایت گر و انتقام جو نبود و از دشمن غافل نمی شد.
در مجالس علما به شنیدن، علاقمندتر بود تا سخن گفتن. اگر کسی در سخن، بر او غالب می شد در سکوت هیچکس بر وی چیره نمی گشت. پس اگر توانش را دارید چنین اخلاق کریمانه ای را به دست آورید و اگر طاقت همه اش را ندارید به دست آوردن اندک آن، بهتر از واگذاشتن همه آن است. وَ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ.در مجالس علما به شنیدن، علاقمندتر بود تا سخن گفتن. اگر کسی در سخن، بر او غالب می شد در سکوت هیچکس بر وی چیره نمی گشت. پس اگر توانش را دارید چنین اخلاق کریمانه ای را به دست آورید و اگر طاقت همه اش را ندارید به دست آوردن اندک آن، بهتر از واگذاشتن همه آن است. وَ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ.
[ چهارشنبه 92/5/16 ] [ 8:29 عصر ] [ فتیان ]
