بِسمِ اللّه الرَّحمنِ الرَّحیم
حضرت آیت الله مرعشی رضوان الله تعالی علیه فرمود پدرم مرحوم آیت الله سید محمود مرعشی نجفی ختم مجربی گرفت و چهل شب به آن مداومت کرد و شب چهلم بعد از توسل به ائمه اطهار به بستر خواب رفت در عالم خواب به محضر امام باقر صلوات الله علیه رسید و امام به او فرمود «علیک بکریمة اهل البیت» ایشان تصور کرد منظور امام از این جمله حضرت زهرا صلوات الله علیها است ولی امام فرمود منظور قبر شریف حضرت معصومه سلام الله علیها در قم است خداوند قبر حضرت معصومه را تجلّیگاه مرقد مطهر حضرت زهرا صلوات الله علیها قرار داده است و همان شکوه و عظمت حضرت زهرا صلوات الله علیها را خداوند به حضرت معصومه سلام الله علیها داده است هرکس می خواهد زیارت حضرت زهرا صلوات الله علیها را درک کند به زیارت فاطمه معصومه سلام الله علیها برود. مرحوم مرعشی وقتی که از خواب برخاست تصمیم گرفت که به قصد زیارت حضرت معصومه سلام الله علیها به قم مسافرت نماید، لذا بی درنگ با همه اعضای خانواده اش از نجف اشرف عازم قم شد و به زیارت حضرت معصومه پرداخت.
«السلام علیک یا بنت ولیّ الله، السلام علیک یا اخت ولیّ الله، السلام علیک یا عمّة ولیّ الله»
اُخت الرضا در مدینه منوره اول ماه ذی القعده سال 173 هجری قمری دیده به جهان گشود پدر بزرگوارش امام کاظم صلوات الله علیه و مادرش همان مادر امام هشتم می باشد. غرّه ذیقعده برای امام رضا صلوات الله علیه و دودمان مصطفی پیام آور و شادی آفرین است. با بشارتی که امام صادق صلوات الله علیه داده بود، همه منتظر بودند تا غروبی از کوثر و گلی تابناک از گلشن احمد مدینه را صفایی دیگر بخشد و قلبها را مصفّی و چشمها را منوّر کند. آن شفیعه روز جزا از همان کودکی عاشق مولایش رضا صلوات الله علیها بود و تداعی کننده عشق زینب کبری به سید الشهداء.
امام رضا صلوات الله علیه تمام دارایی معصومه بود او هم امامش و هم پدرش و هم برادرش و هم پناهگاهش و هم محرم اسرارش بود.
خانم معصومه ده ساله بود که پدر بزرگوارش به شهادت رسید لذا سرپرستی او را رضایش عهده دار شد و او در مکتب رضا به رضای حق رسید سال 200 هجری که مأمون علیه اللّعن و العذاب به اجبار حضرت امام رضا صلوات الله علیه را به خراسان برد حضرت معصومه که حتی یک روز از رضایش دور نبود مدت یکسال بدون هستیش و معشوقش در مدینه بود سرانجام کاسه صبرش لبریز شد و به شوق وصال رضایش رهسپار خراسان گردید.
از مدینه به قصد خطه طوس
رهروی خسته پاست معصومه
تا زیارت کند برادر خویش
فکر و ذکرش دعاست معصومه
روز و شب عاشقی بیابان گرد
خواهری با وفاست معصومه
یا مگر اوست زینب دگری
کز برادر جداست معصومه
او پس از یک سال دوری از مولایش با یک جهان شور و اشتیاق همراه کاروانی از بستگانش به امید زیارت معشوقش به سوی خراسان می رفتند که به ساوه رسیدند دشمنان اهلبیت که در ساوه کمین کرده بودند به کاروان حضرت معصومه حمله کردند و هارون بن موسی بن جعفر را به شهادت رساندند و افراد دیگر کاروان را مجروح ساختند و حضرت معصومه سلام الله علیها را مسموم کردند. بعد از این ماجرا حضرت معصومه سلام الله علیها به سوی قم روانه گردید و با سختیهای بسیار به قم رسید و به منزل موسی بن خزرج که از اصحاب امام رضا صلوات الله علیه بود وارد شد و در آنجا بستری شد و سرانجام پس از هفده روز مسمومیت با دلی پُر از سوز فراق و چشمی گریان در سن بیست و هشت سالگی در دهم ربیع الثانی سال 201 هجری با دنیایی غم و اندوه و دوری از برادر به شهادت رسید.
شیخ آل سعد موسی بن خزرج که میزبان حضرت معصومه سلام الله علیها بود یکی از ملکهایش را برای مدفن حضرت معیّن کرد و آل سعد در این مکان سردابی حفر کردند تا آن را مقبره حضرت معصومه قرار دهند پس از آنکه جنازه مطهّر آن بی بی بزرگوار را غسل و کفن نمودند میان آل سعد گفتگو شد که چه کسی بر آن بانوی مکرّمه نماز گذارد و او را داخل قبر نماید. ناگاه از جانب صحرا دو سوار نقاب دار پیدا شدند و به سوی جنازه حضرت معصومه آمدند و بر آن حضرت نماز گذاردند و سپس داخل سرداب شده و جنازه را داخل قبر کرده و دفن کردند. بعضی احتمال داده اند که آن دو نقابدار امام رضا وامام جواد صلوات الله علیهما بودند. در اواسط قرن سوم هجری زینب بنت تقی سلام الله علیها وارد قم گردید و قبّه ای بر مرقد مطهّر حضرت معصومه سلام الله علیها بنا کرد. خود خانم زینب که دختر امام جواد صلوات الله علیه است و میمونه و بریهه و امّ محمد و امّ اسحاق و امّ حبیب در کنار مرقد حضرت معصومه سلام الله علیها دفن شده اند بنابراین شایسته است آنان که مرقد شریف حضرت معصومه را زیارت می کنند از آنها نیز یاد کنند علی الخصوص حضرت زینب بنت الجواد سلام الله علیها را که بانوی بزرگواری بوده است نظر به اینکه این ماجرا در سال 201 دو سال قبل از شهادت امام رضا صلوات الله علیه رخ داده است این نیز از مصائب دیگر حضرت ثامن الائمه است مصیبتی جانسوز که خواهر مهربانش در نیمه راه وصال، مظلومانه و غریبانه به شهادت رسید و دیدار به جدایی تبدیل شد.
فضائل المعصومة :
سعد اشعری قمی نقل می کند در محضر امام رضا صلوات الله علیه بودم و به من فرمود ای سعد از برای ما در نزد شما در قم قبری وجود دارد. سعد عرض کرد قربانت گردم آیا مقصود شما فاطمه دختر امام کاظم صلوات الله علیها است؟ امام رضا فرمود آری.
مَن زَارَها عارِفاً بِحَقّها فَلَهُ الجَنَّةُ.
کسی که او را از روی معرفت به نشان و مقامش زیارت کند بهشت برای او است.
سپس حضرت رضا چگونگی زیارت مرقد مطهّر حضرت معصومه را چنین بیان کرد: وقتی کنار قبرش رفتی در بالای سر آن حضرت رو به قبله بایست و 34 بار اللّه اکبر و 33 بار سبحان اللّه و 33 بار الحمد اللّه بگو. آنگاه بگو :
السلام علی آدم صفوة الله السلام علی نوح نبی الله السلام علی ابراهیم خلیل الله تا آخر زیارت ( کتاب بحار الانوار جلد 102 صفحه 266)
یکی از شواهد عظمت استثنایی حضرت معصومه علیها السلام همین زیارتنامه است زیرا تنها زیارتی که از امام معصوم برای غیر معصوم نقل شده است همین زیارت است حضرت زینب سلام الله علیها با آن همه مقام و منزلت زیارت مأثور ندارد و همچنین بانوان ارجمند دیگر از خاندان عصمت وطهارت. از ویژگیهای این زیارت تسبیحات حضرت زهراء صلوات الله علیها است که مطابق دستور امام رضا صلوات الله علیه در آغاز زیارت گفته می شود.
قال الامام الرضا صلوات الله علیه :
مَن زارَ المَعصُومَةُ بقُم کَمَن زارَنی.
کسی که معصومه را در قم زیارت کند مانند آن کسی است که مرا زیارت کرده است.
(ریاحین الشریعه ج5 س 35) - (ناسخ التواریخ ج 3 ص 68)
روایت شده امام رضا صلوات الله علیه فرمود هر کس نتواند به زیارت من بیاید خواهرم را در قم زیارت کند که به همان ثواب زیارت من می رسد.
یکی از شیعیان به زیارت حرم مطهر امام رضا مشرف شد و پس از زیارت عازم کربلا شد و از مسیر همدان به سوی کربلا رفت در بین راه در عالم خواب امام رضا صلوات الله علیه را دید آن حضرت به او فرمود چه می شد که از قم عبور می کردی و قبر خواهرم را زیارت می کردی؟
زیارت حضرت معصومه سلام الله علیها را تنها یک امام سفارش نکرده بلکه سه امام ( امام صادق وامام رضا و امام جواد صلوات الله علیهم اجمعین ) سفارش نموده اند و جالب اینکه امام صادق صلوات الله علیه این سفارش را قبل از تولد حضرت معصومه نموده است. ایشان در ضمن گفتاری در شأن قم فرمود :
وَسَتُدفَنُ فیها اِمراَةٌ مِن اَولادی تُسَمَّی فاطِمةَ فَمَن زارَها وَجَبَت لَهُ الجَنَّةُ.
(بحار الانوار ج 60 ص 117)
و به زودی در قم از فرزندان من به نام فاطمه دفن شود پس هر کس او را زیارت کند بهشت برای او واجب می گردد.
این پیشگویی امام صادق صلوات الله علیه در سخن دیگرش نیز آمده که فرمود :
در قم بانویی از فرزندانم رحلت می کند که با شفاعت او همه شیعیان ما وارد بهشت می گردند
( بحارج 6 ص228 )
این پیشگوییها دلالت آشکاری بر عظمت و مقام رفیع حضرت معصومه دارد و در ضمن، دعوت شیعیان به توجه بیشتر به جلال این بانو است و این روایت، حاکی از مرتبه فوق العاده حضرت معصومه است که شفاعت او شامل همه شیعیان خواهد شد. این مطلب نیز شاهد گویایی بر فضایل مخصوص حضرت معصومه سلام الله علیها و مقام ارجمند اوست.
یکی دیگر از ویژگی های آن کریمه اهل البیت این بود که به علوم آل محمد صلّی الله علیه و آله آگاهی داشت و از محدثان نیز به شمار می آمد از این رو امام کاظم صلوات الله علیه فرمودند : فداها اَبُوها. پدرش به فدایش باد. یکی از احادیثی که حضرت معصومه سلام الله علیها روایت کرده است حدیث ذیل است. او به اسنادش از حضرت زهراء صلوات الله علیها روایت می کند که رسول اکرم صلی الله علیه و آله فرمود :
اَلا مَن ماتَ عَلَی حُبِّ الِ مُحَمَّدٍ ماتَ شَهیداً.
آگاه باشید کسی که با حُبّ آل محمد صلی الله علیه و آله از دنیا برود شهید از دنیا رفته است
(اللؤالثمینة ص 217 – آثار الجنة ج 1 )
حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف بر مرقد حضرت معصومه سلام اللهعلیها
در کتاب انوار المشعشعین آورده است که شخصی به نام سید عبدالرحیم که مورد وثوق بود گفت در عالم خواب دیدم در قبرستان بزرگ قم جمعیت بسیاری هستند در این هنگام شخص بزرگواری را که سوار بر اسبی بود و از بازارچه می آمد مشاهده نمودم، دیدم در پشت سر آن سوار شخصی گفت حضرت حجت عجل الله تعالی فرجه می باشد تا این خبر را شنیدم، سراسیمه به دنبال آن حضرت شتافتم. دیدم آن حضرت به صحن مطهّر حضرت معصومه رفت و در آنجا پیاده شد صحن خلوت بود کسی را جز آن حضرت و شخصی که همراهش بود در آنجا ندیدم به دنبال حضرت روانه شدم دیدم حضرت وارد حرم شد و در بالای سر مرقد حضرت معصومه سلام الله علیها توقف کرد من در کنار رواق ایستادم صدای آن حضرت را می شنیدم اما چیزی نمی فهمیدم پس از مدتی آن حضرت از حرم بیرون آمد و من پشت سر او راه افتادم ولی ناگهان ناپدید شد. هر چه جستجو کردم دستم به دامنش نرسید.
کرامت کریمه :
این مقاله که با یاد حضرت آیه الله سیّد شهاب الدّین مرعشی رضوان الله تعالی علیه شروع شد حال با یاد حضرت آیة الله شیخ محمد علی اراکی رضوان الله تعالی علیه پایان می یابد. آن فقید فرزانه فرمود دستم باد می کرد و قاچ می شد و لذا همیشه باید خاک تیمم همراهم می بود و تیمم می کردم چون وضو نمی توانستم بگیرم و معالجات هم تأثیری نمی کرد تا اینکه به حضرت معصومه سلام الله علیها متوسل شدم و ملهَم شدم که دستکش دستم کنم و چنین کردم دستم خوب شد ایشان لطف حضرت معصومه را به یکی از مداحانش چنین بیان فرمود.
آقا حسن احتشام که از منبریهای قم بودند نقل کردند از قول شیخ ابراهیم صاحب الزمانی که شبی من در خواب دیدم که خواستم به حرم حضرت معصومه مشرف شوم. گفتند حرم قُرق است. پرسیدم چرا؟
گفتند برای اینکه حضرت معصومه سلام الله علیها با حضرت زهراء خلوت کرده اند. من گفتم مادرم سیده بوده است و من محرم هستم به من اجازه دادند رفتم داخل حرم، دیدم که بله این دو بزرگوار با هم نشسته اند و صحبت می کنند از جمله صحبتها این بود که حضرت معصومه سلام الله علیها به حضرت زهراء صلوات الله علیها عرض می کرد که حاج سید جعفر احتشام برای من مدحی گفته است و ظاهراً آن مدح را برای حضرت زهراء صلوات الله علیها می خواندند.
آری اینجاست که جایگاه بلند لطف الهی چنانچه با اخلاص و معرفت قدم بنهی بنا بر مصلحت خداوند متعال حاجت روا می گردی و این نمونه ای از هزاران عنایتی است که از جانب ذات اقدس حق و از آستین محدّثه آل طه صادر گردیده، امید که این عنایت خاصّه شامل حال همه زائرین با صفای این بارگاه نورانی قرار گیرد.
این عظمت و احترام که در بارگاه ملکوتی حضرت مریم آل یس جلوه دارد بهترین گواه به احترام اسلام به شخصیت زنان والامقام است و همین نمونه عملی می تواند جواب کوبنده ای باشد برای آنها که می گویند اسلام برای زن چندان ارزشی قائل نیست. امید است که این مقال شربتی باشد به کام خشکیده و دلسوختگان و چراغ راهی گردد برای بیدار شدگان از خواب غفلت و بی خبری.
انشاء الله تعالی
یا فاطِمةَُ اِشفَعی لی فی الجَنَّةِ فَاِنَّ لَکِ عنِدَ اللهِ شَاناً مِنَ الشَأنِ
[ یکشنبه 92/11/13 ] [ 12:46 عصر ] [ فتیان ]
