لَقَدْ کانَ فی قَصَصِهِمْ عِبْرَةٌ لِأُولِی الْأَلْباب (یوسف / 12)
هرآینه که در سرگذشت آنها برای اولو الالباب عبرت است.
فَاقصُصِ القِصَصَ لَعَلَّهُم یَتَفَکَّرونَ (اعراف/ 176)
پس سرگذشتها را برای ایشان بگو شاید بیاندیشند.
و امیرالمؤمنین صلوات الله علیه مى فرماید:
و انّ لکم فى القرون السّالفة لعبرة ؛ همانا در سرگذشتهاى پیشینیان براى شما عبرت است.
و در سخن دیگر مى فرماید:
ما اکثر العبر و اقل الاعتبار؛ درسهاى عبرت چه بسیارند، ولى عبرت گیرنده اندک است!
اهلبیت عصمت و طهارت همواره به بیان سرگذشت پیشینیان می پرداختند تا عبرتها و تجربیات آنان را برای دیگران تبیین نمایند و در این راستا به معرفی الگوها می پرداختند تا قبل از اینکه دشمنان الگوهای خود را تحمیل کنند شیعیان با تأسّی از انبیا و اولیا از پیچ و خم های روزگار، سالم به در آیند و صراط مستقیم را در پیروی از ایشان بپیمایند.
ما نیز در این راستا در صفحه «معرفی معاریف» به معرفی بزرگانی خواهیم پرداخت که توجه به ایشان می تواند برای پویندگان طریق حق مفید واقع شود.
حضرت آدم سلام الله علیه:
جای بسی تأسف است که جامعه ما همیشه تحت تأثیر تبلیغات شیاطین و دشمنان اولیاء الله است و به همین دلیل، تحت تأثیر این تبلیغات نسبت به مقام انبیا خصوصا انبیای اولوا العزم بی تفاوت است و چه بسا خدای ناکرده نسبت به ایشان با تحقیر نگاه می شود و کار به جایی رسیده که برای ایشان به راحتی جُک می سازند و ایشان را به تمسخر می گیرند و این نیست مگر همان تمسخری که اقوام گمراه در زمانهای گذشته نسبت به انبیا داشتند.
در اینجا کوتاهی برخی از علما را نباید نادیده گرفت که به تبیین شخصیت این بزرگواران نپرداخته اند در حالی که به تصریح آیات قرآن یکی از اصول اعتقادی مومنین، اعتقاد به انبیا و مرسلین است (المومنون کل آمن بالله و ملائکته و کتبه و رسله لانفرق بین احد من رسله) (بقره/286)
یکی از این بزرگواران که در حق ایشان خیلی اجحاف شده و ایشان را به راحتی متهم کرده و توهین میکنند حضرت آدم سلام الله علیه است که به نظر برخی از محققین از انبیای اولوا العزم هستند که نظر صحیحی هم هست. در هر حال ایشان دارای مقام نبوت و رسالت است و یکی از اقطاب نوزده گانه (آدم نوح ابراهیم موسی عیسی و چهارده معصوم) که در رأس اولیای الهی قرار دارند به شمار می آیند.
اما آشنایی اجمالی با ایشان در کلام مرحوم علامه مجلسی رحمة الله علیه:
به سندهاى معتبر از حضرت امام محمد باقر و امام جعفرصادق منقولاست که : آدم را براى این آدم نامیدند که او از ادیم ارض ، یعنى از روى زمین خلقشد.
و به سند صحیح از آن حضرت منقول است که : ملائکه مى گذشتند به جسد حضرت آدم که از گل ساخته بودند و در بهشت افتاده بود و مىگفتند: از براى امر عظیمى تو را خلق کرده اند.
و به سند معتبر منقول است که ابوبصیر از آنحضرت سؤ ال کرد که : به چه علت حق تعالى حضرت آدم را بى پدر و مادر خلق نمود، وحضرت عیسى را بى پدر خلق نمود، و سایر مردم را از پدران و مادران خلق کرد؟
فرمود که : تا مردم بدانند تمامیت قدرت او را که قادر است خلق نماید مخلوقى رااز ماده بى نر، همچنان که قادر است خلق کننده بى نر و ماده ، و بدانند که خالق اینخلایق است و بر همه چیز قادر است.
در حدیث معتبر منقولاست از زراره که گفت : سؤال کردند از حضرت صادق علیه السلام از کیفیت خلقت حوا، وگفتند که : نزد ما جمعى هستند که مى گویند که حق تعالى خلق کرد حوا را از دنده هاىجانب چپ آدم ، فرمود که : خدا منزه است و عالى تر است از آنچه ایشان مى گویند، کسىکه این را مى گوید قائل مى شود که خدا قدرت نداشت که خلق کند از براى آدم زوجه اورا از غیر دنده او، و راه مى دهد سخن گوینده از اهل تشنیع را که بگوید: بعضى از جسدآدم با بعضى دیگر از جسد خود جماع مى کرده است ، چون حوا از دنده او خلق شده است ،چه چیز باعث شده ایشان را که این سخنان گویند؟ خدا حکم کند میان ما و ایشان.
و به سند معتبر منقول است که ابوالمقدار از امام محمد باقر علیه السلام سؤال کرد که : حق تعالى از چه چیز خلق کرد حوا را؟
فرمود که : مردم چه مى گویند؟
گفت : مىگویند که خدا او را خلق کرد از دنده اى از دنده هاى آدم.
فرمود که : دروغ مىگویند، خدا عاجز بود که از غیر ضلع او خلق کند؟
گفت : فداى تو شوم از چه چیز خلقکرد او را؟
فرمود: خبر داد مرا پدرم از پدرانش که رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم فرمود که : حق تعالى قبضه اى از خاک را برگرفت و به دست قدرت خود، و آدم رااز آن خلق کرد، و قدرى از آن خاک زیاد آمد، حوا را از آن خلق کرد.
و به اسانید معتبره از حضرت امیرالمؤمنینمنقول است که در وصف خلق حضرت آدم فرمود که :
پس حق تعالى جمع نمود از سخت و سست ونرم و درشت و شیرین و شوره زمین ، خاکى که آب بر آن ریخت تاتر شد، و آب را با خاکممزوج گردانید تا اجزایش به یکدیگر چسبید، پس خلق کرد از آن صورتى صاحب دست و پا وجوارح و اعضا و بندها و پیوندها، و خشک کرد آن گل را تا محکم شد، و سخت گردانید تاصاحب صدا گردید مانند سفال ، و او را گذاشت تا وقتى که مقدر کرده بود که روح در اوبدمد، پس دمید در او از روح برگزیده خود، پس متمثل شد انسانى صاحب اندیشه ها که بهجولان مى آورد آنها را، و صاحب فکرى که به آن تصرف در امور مى کرد، و صاحب جوارحىکه آنها را خدمت مى فرمود، و صاحب آلتى چند که به احوال مختلفه آنها را مى گردانید،و صاحب شناسائى که به آن فرق مى کرد میان حق و باطل و چشیدنیها و بوئیدنیها و رنگهاو سایر اجناس ، و او را معجونى گردانید به طینت و خلقت انواع مختلفه و اشباه مؤتلفه و ضدى چند که با هم دشمنى مى کنند، و خلطى چند که از هم نهایت دورى دارند ازحرارت و برودت و ترى و خشکى و دلگیرى و شادى.
و به سند معتبر از حضرت امام رضا علیه السلام منقول است که : نقش نگین انگشتر حضرت آدم لا اله الا الله محمدرسول الله بود که با خود از بهشت آورده بود.
[ دوشنبه 93/4/9 ] [ 9:55 صبح ] [ فتیان ]
